Bất kể ai từng học toán đều biết đến số Pi là một hằng số quan trọng được áp dụng trong nhiều công thức tính toán. Tuy nhiên, từ trước đến nay con số này chỉ là tương đối và chưa thể tính ra tới mức chính xác cụ thể. Nhưng với sự tiến bộ của khoa học công nghệ thì khác, bằng siêu máy tính các nhà khoa học đã lập kỷ lục mới. Với tốc độ xử lý nhanh gấp đôi trước đây, giờ người ta đã có thể tính được số Pi với mức độ chính xác nhất và đóng góp quan trọng cho nền toán học thế giới. Không những thế, nghiên cứu này còn giúp ích cho nhiều lĩnh vực khác mang tầm cỡ thế giới trong những ứng dụng mới nhất.
Kỷ lục về tính số Pi chính xác bằng siêu máy tính
Bằng cách sử dụng siêu máy tính, các nhà khoa học Thụy Sĩ đã tính được số Pi với tính chính xác cao nhất từ trước đến nay. Vào ngày 16/8, Đại học Khoa học Ứng dụng Graubuenden (Thụy Sĩ) công bố đã tính được hằng số Pi với tính chính xác kỷ lục. Đạt mức 62,8 nghìn tỷ chữ số bằng một siêu máy tính khoa học.
“Quá trình xử lý mất tổng cộng 108 ngày và 9 giờ đồng hồ”. Đại học Khoa học Ứng dụng Graubuenden thông báo. Thời gian trên nhanh gấp đôi kỷ lục tính do hệ thống đám mây của Google thực hiện vào năm 2019. Và gấp 3,5 lần kỷ lục được lập vào năm 2020, theo các phân tích của Đại học Graubuenden.
Siêu máy tính này thuộc Trung tâm Phân tích dữ liệu năng lực, hình ảnh hóa và mô phỏng. “Phá vỡ thành tích thực chất chỉ là phụ. Quan trọng là điều này sẽ phục vụ cho việc chuẩn bị cơ sở hạ tầng máy tính có hiệu suất cao. Phục vụ công cuộc nghiên cứu và phát triển”. Trưởng nhóm nghiên cứu Thomas Keller nói với Live Science. Đội nghiên cứu đang chờ đơn vị nắm giữ kỷ lục Guinness công nhận thành tích này. Trước khi được chứng nhận, họ chỉ công bố 10 chữ số cuối cùng của dãy số Pi. Đó là 7817924264. Kỷ lục thế giới gần nhất chạm mức hơn 50 nghìn tỷ chữ số.
Nghiên cứu quan trọng của lịch sử
Pi là một hằng số toán học quan trọng. Với ứng dụng phổ biến nhất đó là tính chu vi của một đường tròn dựa vào độ dài đường kính. Điểm đặc biệt của pi đó là độ dài vô cực của các chữ số phía sau dấu thập phân. Thế nên, người ta thường quy định hằng số này bằng 10 giá trị đầu của nó: 3,141592653 hay phổ biến hơn là 3,14.
Từ thời cổ đại, loại người đã tìm cách tính các chữ số đằng sau dấu phẩy của Pi. Năm 1873, nhà toán học William Shanks từng tính số Pi đến 707 chữ số sau dấu phẩy. Tuy nhiên, vài thập kỷ sau người ta mới phát hiện ông đã tính sai ở dấu phẩy thứ 528. Cho đến nay, chưa có đội ngũ khoa học nào có thể cho ra giá trị chính xác đến từng con số của Pi.
Giúp ích quan trọng cho nhiều lĩnh vực
Đội nghiên cứu Thụy Sĩ cho rằng thành tựu của họ có thể giúp ích cho nhiều lĩnh vực khác như phân tích sinh học. Mô phỏng động lực học chất lưu hay cả phân tích văn bản. “Biết được chính xác số Pi rất quan trọng bởi nó có mặt ở mọi nơi. Từ thuyết tương đối rộng của Einstein tới những tính toán cho hệ thống GPS. Và tất cả vấn đề liên quan đến điện”. Giáo sư toán và thống kê Jan de Gier của Đại học Melbourne giải thích.
Khi bạn nghe một bản nhạc MP3 hoặc xem phim trên định dạng Blu-ray. Máy tính thực hiện những biến đổi Fourier liên tục. Trong đó số Pi đóng vai trò quan trọng. Tuy nhiên, việc tính toán tới 62 nghìn tỷ chữ số sau dấu phẩy. Chủ yếu có ý nghĩa toán học và xác lập kỷ lục. “Tôi không tưởng tượng ra ứng dụng vật lý thực tế nào. Mà chúng ta cần trên 15 số sau dấu phẩy”. David Harvey, Giáo sư tại Đại học New South Wales nhận định.